Hoe kies je de beste saffier

Betoverend. Prachtig. Schitterend. Elegant. Dit zijn slechts enkele adjectieven die worden gebruikt om saffieren te beschrijven. De saffier is één van de vier edelstenen die regelmatig wordt gebruikt in verlovingsringen en anderen juwelen.

Saffieren variëren sterk in kleur en kwaliteit. Het geheim om een kwalitatieve, mooie saffier te kiezen ligt in het begrijpen van de geschiedenis van deze edelsteen en hoe ze gevormd worden, alsmede rekening te houden met de kleur, helderheid en slijpwijze.

De geschiedenis van saffieren gaat eeuwen terug

Grieken, Romeinen en andere historische volkeren ontgonnen, kochten en stalen soms saffieren, die hoog werden aangeschreven. Ze geloofden dat deze edelstenen hen in contact konden brengen met de hemel en hun goden, rust zouden brengen, en bescherming tegen vijanden kon bieden.

Deze oude beschavingen gebruikten saffieren op verschillende manieren. Zo werden ze gebruikt om aardewerk en beeldhouwwerken te versieren, religieuze rituelen uit te voeren. Grotere edelstenen konden zelfs worden gebruikt als bijlen en andere gebruiksvoorwerpen.

Vanaf de negentiende eeuw werden saffieren meer en meer gezien als edelstenen die in allerlei juwelen konden worden gebruikt. Een aantal van de eerste commerciële saffiermijnen werden in 1880 in Kashmir gegraven. Deze mijnen begonnen de wereldmarkt te bevoorraden met saffieren van een voldoende hoge kwaliteit voor het maken van juwelen.

Waar komen de meeste saffieren vandaan? 

Saffieren worden momenteel in vele landen ontgonnen, inclusief  Pakistan, Madagaskar, Indië, China, Columbia, Australië en de Verenigde Staten. De meeste saffieren zijn echter afkomstig uit Sri Lanka.

Sri Lanka is een klein land voor de kust van Indië. Het wordt soms het “Edelstenen Eiland” genoemd omdat een geschatte 25% van het land bedekt is met metamorfe rotsen die een hoge densiteit aan edelstenen bevatten. Meer dan de helft van de ontgonnen edelstenen in Sri Lanka zijn saffieren en wat betreft kleur, helderheid en grootte, zijn dit sommige van de beste saffieren ter wereld.

Hoe worden saffieren gemaakt? 

Vele kilometers onder de aardkorst loopt en bubbelt magma. Naarmate de magma afkoelt, komen aluminium en zuurstof moleculen samen om een extreem hard kristal te vormen, korund, dat bijdraagt aan de creatie van vele soorten rotsen. Soms vormt het ook grote kristallen: die noemen wij saffieren en robijnen.

Talk is het zachtste mineraal op deze schaal. Het heeft een hardheid van 1 en is zachter dan een vingernagel. Diamant is meer krasbestendig dan staal en heeft een hardheid van 10 op Mohs Schaal. Korund of saffieren zijn ook sterker dan staal. Ze krijgen een hardheid score van 9 en zijn niet alleen bestendig tegen krassen maar ook tegen afschilferen en scheurvorming.

Saffieren in veel kleuren 

We denken meestal aan saffieren als blauwe edelstenen en de meeste saffieren zijn inderdaad blauw. Deze kleur is dominant omdat magma bijna altijd kleine hoeveelheden titanium bevat. Soms is het echter een ander metaal dat de boventoon voert en dan krijgen de saffieren opvallende andere kleuren. Dit worden fancy saffieren genoemd.

● Geel saffieren – Gele saffieren kunnen heel licht van kleur zijn, of net heel donker zodat ze bijna oranje lijken. De meest gele saffieren hebben een felle kleur die blijdschap en positiviteit uitstraalt.

● Roze saffieren – Roze saffieren zijn geliefd omwille van hun vrouwelijke en romantische uitstraling. Ze komen in vele schakeringen, van baby roze tot intens magenta.

● Paars saffieren – Wanneer chroom en titanium samenkomen in hetzelfde korund kristal, krijgt deze een paarse kleur. Dit kan een donker paars zijn of een licht violet.

● Groen saffieren – Groene saffieren zijn het zeldzaamst. Ze kunnen licht of donker gekleurd zijn. Alle groenen saffieren zijn prachtig en vertegenwoordigen nieuw leven en rust.

● Perzik saffieren – Perzik (of champagne) saffieren hebben een moderne schoonheid die bij alle huidtypes past en komen in lichte en donkere tinten.

● Padparadscha saffieren – Padparadscha saffieren zijn een combinatie van gele, oranje en roze tinten.

Meestal lopen de kleuren in elkaar over, maar in soms blijven ze net apart. Padparadscha saffieren hebben een majestueuze schoonheid.

Saffieren komen in al deze prachtige kleuren maar ze zijn nooit rood. Wanneer chroom in het korund komt, wordt de edelsteen rood, en noemen we het een robijn. De naam robijn komt van het Latijnse woord ruber, wat rood betekent. Robijnen zijn, net als saffieren, één van de vier edelstenen die omwille van hun schoonheid en zeldzaamheid als waardevol worden beschouwd.

Wat is pleochroïsme en hoe beïnvloedt het kleur? 

Elke saffier neemt meer dan één soort metaal op. De meeste kristallen bevatten een dominant metaal dat de primaire kleur bepaalt en dan één of meer secondaire metalen die pleochroïsme veroorzaken of boventonen van andere kleuren toevoegen. Blauwe saffieren hebben bijvoorbeeld vaak violette tinten en gele saffieren lijken ietwat groen. Deze boventonen zorgen ervoor dat de kleur een beetje veranderd wanneer de edelsteen van verschillende kanten wordt bekeken.

Pleochroïsme is aanwezig in alle saffieren. De juwelier moet de kleur en boventonen van elke edelsteen dus nauwkeurig bestuderen alvorens deze te slijpen. Op die manier verkrijgt hij de mooiste kleur en het best mogelijke resultaat.

De bekendste saffieren ter wereld 

Er werd reeds vermeld dat de meeste saffieren blauw zijn – van een licht baby blauw tot opvallend korenbloem blauw tot een fluweel donkerblauw dat bijna zwart lijkt.

De meest bekende saffieren in de wereld zijn ook blauw, bijvoorbeeld:

● De Ster van India – Deze saffier is bekend omwille van zijn grootte en het dubbele asterisme of sterren.

Hij komt uit Sri Lanka en weegt 563,35 karaat, wat ongeveer op de grootte van een golfbal neerkomt.

Dankzij de infiltratie van het mineraal rutiel heeft de Ster van India een ongewone, melkachtig, blauwe kleur en een dubbele asterisme. Deze dubbele asterisme creëert een zichtbaar sterpatroon op de boven- en onderkant van de saffier.

Alle saffieren met sterren, inclusief de Ster van India, zijn geslepen op een cabochon wijze. Dit betekent dat de edelsteen zachtjes wordt afgerond en dan gepolijst. Er worden geen facetten gebruikt omdat deze hun sterren zouden verbergen.

● De verlovingsring van prinses Diana – In 1981 vroeg prins Charles Diana ten huwelijk met een prachtige 12 karaat saffier. Deze saffier is ook afkomstig uit Sri Lanka en heeft een elegante diepblauwe kleur die door de ovale vorm werd aangescherpt. De edelsteen is gezet in een 18k witgouden verlovingsring en omringd door veertien solitaire diamanten.

Negenentwintig jaar later gebruikte prins William dezelfde ring om de Kate Middelton ten huwelijk te vragen. Dit was zijn manier om zijn moeder deel te maken van het blijde gebeuren.

● De Logan saffier – De Logan saffier valt op omdat het één van de grootste saffieren in de wereld met facetten is, en omwille van zijn perfectie. Deze imposante 423 karaat edelsteen komt uit Sri Lanka en werd geslepen in kussen vorm alvorens te worden gezet in een gouden en zilver brooche en omringd door twintig briljanten.

De Logan saffier kreeg nooit hittebehandelingen om zijn kleur te versterken, maar heeft van nature een adembenemende blauwe kleur met lichte violette boventonen.

● De Stuart saffier – De geschiedenis van deze edelsteen gaat terug tot het midden van de jaren 1600 en het is één van de oudste saffieren in de wereld. Verschillende Engelse koningen hadden hem in hun bezit alvorens de steen permanent werd gezet in de kroon van koningin Victoria.

De precieze oorsprong van de Stuart saffier is onbekend. Het weegt ongeveer 104 karaat en heeft een rijke blauwe kleur. De Stuart saffier vormt, samen met 16 andere saffieren, 11 smaragden, 269 parels en bijna 3000 diamanten, de koninklijke kroon en vertegenwoordigt de soevereiniteit van de Britse monarch.

3 belangrijke kenmerken die je helpen om de beste blauwe saffier te kiezen

Het geheim om een mooie, kwalitatieve blauwe saffier te kiezen is kijken naar de kleur, slijpwijze en helderheid van elke edelsteen.

1. Kies de juiste schakering

De kleur van een een blauwe saffier wordt beoordeeld op drie specifieke karakteristieken: tint, toon en verzadiging.

● De saffier tint – De tint verwijst naar de algehele kleur. Dit omvat de primaire kleur en eventuele boventonen. De beste blauwe saffieren hebben een gelijkmatige kleur met geen tot weinig zones. Kleurzones ontstaan wanneer de kleur niet egaal is en er vlekken of “zones” ontstaan die lichter of donkerder zijn dan de rest van de steen.

Juweliers gebruiken vaak kleurwoorden, die met koppeltekens aan elkaar zijn geschreven, om de tint te beschrijven. Voorbeelden zijn blauw-violet en groenachtig-blauw. Daarbij worden de boventonen eerst gezet, gevolgd door de primaire kleur.

● De saffier toon – De toon verwijst naar de diepte van de kleur. Een korenbloem-blauwe en donkerblauwe saffier hebben dezelfde kleur maar een verschillende toon. De korenbloem-blauwe saffier heeft een licht-medium toon en de donkerblauwe saffier heeft een donkere toon.

Blauwe saffieren worden gewoonlijk onderverdeeld in lichte, licht-medium, medium, medium-donkere en donkere tonen. Als een algemene regel geldt dat blauwe saffieren met een medium of medium-donkere toon het meest waardevol zijn.

● De saffier verzadiging – Dit verwijst naar de puurheid van de kleur. Een steen met grijze of bruine boventonen heeft een slechte verzadiging. Een saffier met een felle blauwe kleur heeft een goede verzadiging.

2. Controleer op merkbare imperfecties

De algehele helderheid of puurheid van een blauwe saffier is een ander element dat de kwaliteit van de edelsteen bepaalt. Helderheid is verbonden aan de hoeveelheid en het type van de imperfecties in de saffier.

Elke edelsteen heeft imperfecties. Dit zijn kleine deeltjes in de edelsteen die opvallend anders zijn dan de rest. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals kleine scheurtjes die herstelden terwijl de edelsteen groeide, minerale vezels, kleine hoeveelheden metalen die vlekken veroorzaken en zelfs andere kristallen.

Dankzij de diepe kleur kunnen saffieren hun imperfecties vrij goed verbergen, en waar nodig kunnen juweliers edelstenen ook op een dergelijke manier slijpen dat de foutjes minder opvallend worden. De beste saffieren zijn “oog-schoon”, wat betekent dat de imperfecties niet zichtbaar zijn met het blote oog.

3. Onderschat het belang van de slijpwijze niet

Het derde element dat de kwaliteit van een saffier bepaalt is de slijpwijze. In hun natuurlijke staat zijn saffier kristallen altijd zeshoeken. Juweliers nemen dit ruwe kristal en slijpen het in een veelheid aan vormen, zoals kussens, ovalen, peervormig en rond.

De slijpvorm is heel belangrijk. Een slechte vorm creëert een doffe saffier met weinig kleur. De juiste vorm brengt de saffier net tot leven  door de natuurlijke kleur te versterken en helderheid uit te stralen.

Er zijn gestandaardiseerde slijpwijzen voor diamanten maar niet voor saffieren. Elke saffier krijgt een gepersonaliseerde vorm om zijn specifieke imperfecties te verbergen en zijn eigen kleur te versterken. Kortom, de unieke schoonheid van elke saffier wordt individueel naar buiten gebracht.

Een goed geslepen saffier heeft altijd een goed geplaatste, rechte tafel bovenop de edelsteen en alle facetten zijn symmetrisch. De diepte van een geslepen saffier is afhankelijk van de kleurschakering. Juweliers geven lichtgekleurde saffieren graag een diepere vorm om diepte aan de kleur toe te voegen. Donkere saffieren worden net dunner gemaakt zodat meer licht in de edelsteen kan vallen en de reflectie wordt verhoogd. Dit maakt de edelsteen feller en laat het genieten van een optimale schittering.

Wat wordt als een blauwe saffier van hoge kwaliteit beschouwd?

Blauwe saffieren met een gelijkmatige en felle kleur in midden tot midden-donkere schakeringen worden het mooist beschouwd. Wanneer je dit combineert met een grote helderheid en goede slijpvorm, heb je een blauwe saffier van hoge kwaliteit.

Blauwe saffieren met deze kenmerken passen uitstekend in een verlovingsring en hebben de hoogste waarde per karaat.

Saffieren zijn minder duur dan diamanten 

Elke edelsteen heeft een specifieke densiteit. Als je een saffier en diamant van elk één karaat naast elkaar legt, zullen ze evenveel wegen maar een verschillende grootte hebben. Een ronde saffier van 1 karaat heeft bijvoorbeeld een diameter van 6 millimeter. Een ronde diamant met hetzelfde gewicht heeft een diameter van 6,4 millimeter. Dit verschil in grootte komt voort uit de hogere densiteit van de saffier in vergelijking met de diamant.

Soms zorgt het verschil in grootte tussen edelstenen met eenzelfde gewicht voor verwarring wanneer ze worden gekozen en gezet. Om dit te voorkomen, geven juweliers vaak het karaat gewicht van een edelsteen aan, en de grootte in millimeters.

Alhoewel saffieren zwaardere edelstenen zijn, zijn ze meestal goedkoper dan diamanten. Dat maakt het mogelijk om voor dezelfde prijs een grotere saffier te kopen.

Koop alleen saffieren met een Colored Stone Report 

Saffieren krijgen geen certificaten zoals diamanten maar kunnen wel een Colored Stone Report (Gekleurd Steen Rapport) hebben. Wij raden aan dat je saffieren met een rapport van een betrouwbaar edelstenenlaboratorium koopt, zodat je weet wat je precies krijgt.

Het Zwitsers Gemmologisch Instituut (Swiss Gemmological Institute),  Gübelin Edelsteen Laboratorium, GIA, en IGI leveren allen betrouwbare rapporten. Alle saffieren die wij verkopen hebben een rapport dat werd opgesteld door IGI (International Gemological Institute). De rapporten bevatten de volgende informatie:

● Soort – het type edelsteen

● Variëteit – natuurlijk of synthetisch

● Vorm en slijpwijze – details betreffende de vorm en slijpwijze

● Gewicht – exacte afmetingen van de hoogte, breedte en lengte in millimeters

● Kleur – beschrijving van de kleur

● Transparantie – is de steen transparant, opaak of semi-opaak

● Kenmerken – opmerkingen betreffende imperfecties of andere opvallende kenmerken

De meeste rapporten bevatten ook een duidelijke foto van de edelsteen.

Saffieren zouden enkel van fairtrade mijnen mogen worden gekocht 

Saffieren worden ontgonnen in rivierbeddingen, diepe ondergrondse mijnschachten en grote stripmijnen. Elk van deze mijnen kan een gevaar betekenen voor de mijnwerkers en de omgeving. Daarom is het belangrijk om enkel saffieren te kopen van fairtrade en verantwoordelijke mijnbouwbedrijven.

Een fairtrade mijnbouwbedrijf zal altijd:

• de mijnwerkers eerlijk belonen,
• investeren in veiligheidsuitrusting en manieren om de gevaren van de mijn tegen te gaan,
• werken aan de verbetering van de levenskwaliteit in de omgeving,
• duurzame mijnbouwpraktijken invoeren.

Wanneer we van mijnbouwbedrijven die deze hoge standaarden nastreven kopen, steunen we onze medemensen en de natuur. Alle saffieren die wij verkopen zijn afkomstig van fairtrade mijnen.

Wees op je hoede voor saffierbehandelingen die schade toebrengen 

De gesmolten magma en nieuwgevormde rotsen die de saffieren tijdens hun kristallisatieproces omringen, variëren in temperatuur van 700°C tot 1.300°C.

Gemmologen hebben ontdekt dat saffieren die zijn gevormd in de warmere temperaturen een mooiere kleur en meer helderheid vertonen dan saffieren die in koelere omstandigheden tot stand kwamen.

Daarom verhitten de meeste juweliers saffieren alvorens deze te slijpen, om de kleur te versterken en imperfecties te laten vervagen. Deze hittebehandeling is een geaccepteerde industriestandaard voor saffieren.

Naast hittebehandelingen zijn er ook andere behandelingen die het uitzicht van een saffier kunnen verbeteren. Spijtig genoeg veranderen deze behandelingen de natuurlijke structuur en samenstelling van de saffier waardoor deze minder waard wordt.

Wij verkopen geen saffieren die schadelijke behandelingen hebben ondergaan en raden aan dat je niet investeert in een saffier die werd behandeld op andere manieren dan met hitte. De meest veelvoorkomende saffierbehandelingen die schade toebrengen zijn:

● Straling – Gedurende een bestralingsbehandeling worden saffieren gebombardeerd met enorme hoeveelheden geïoniseerde straling. Dit verwijdert sommige imperfecties en verbetert de kleur, maar het verandert ook de atoomstructuur van de saffier.

● Scheurvulling – Een klein aantal natuurlijke saffieren heeft scheurtjes. Juweliers kunnen deze scheurtjes opvullen met een doorzichtige hars die, eenmaal droog, een onderdeel lijkt van de edelsteen. Het gevaar bij het vullen van scheurtjes bestaat er echter in dat het hars uiteindelijk weg slijt en de edelsteen beschadigd achterlaat.

● Kleuringen – Sommige saffieren zijn relatief kleurloos, zelfs na de hittebehandeling. Om deze toch begeerd te maken, verwarmen sommige juweliers de edelstenen zodat de poriën zich openen en voegen dan kleurstoffen toe. Dit kan de natuurlijke kleur versterken of een volledig nieuwe kleur introduceren.

De schakeringen van gekleurde saffieren zijn niet gelijk aan die van natuurlijke saffieren en kunnen na verloop van tijd ook vervagen.

● Beryllium behandeling – Deze behandeling is vrij nieuw in de juwelenmarkt en wordt ook rooster verspreiding (lattice diffusion) genoemd. Tijdens de behandeling worden de saffieren opgewarmd en blootgesteld aan beryllium, een chemisch element dat regelmatig in edelstenen voorkomt.

De hitte en het beryllium veranderen de chemische samenstelling van de saffier zodat blauwe boventonen verflauwen. Daarom worden beryllium behandelingen meestal toegepast om de kleur van fancy saffieren, zoals gele, roze of groene, te versterken.

Saffieren kunnen ook synthetisch worden gecreëerd

Sinds de late jaren 1800 kunnen wetenschappers edelstenen synthetisch namaken, inclusief saffieren. Deze synthetische edelstenen zijn quasi identiek aan hun natuurlijke tegenhangers in hun chemische samenstelling en uitzicht.

Synthetische saffieren kunnen op de volgende manieren worden gemaakt:

● Flame Fusion – Dit is de oudste wijze waarop synthetische saffieren worden gemaakt. Specifieke chemicaliën worden samen opgewarmd in een vlam met een hoge temperatuur. The chemicaliën smelten samen en vormen een kristal.

● Pulled Crystal – Dit proces is gelijkaardig aan Flame Fusion, maar de chemicaliën worden gesmolten in een kroes. Een zaad kristal wordt vervolgens in de chemicaliën gedoopt en er langzaam uitgehaald naarmate de synthetische saffier er rond groeit.

● Flux-grown – Dit is de traagste en duurste manier om synthetische saffieren te maken. De flux is een vloeibaar medium dat alle chemicaliën bevat die noodzakelijk zijn voor het maken van een saffier. De flux wordt verwarmd en dan langzaam afgekoeld zodat de chemicaliën kristalliseren in saffieren.

Synthetische edelstenen werden oorspronkelijk gemaakt voor industriële doeleinden maar vandaag worden ze ook op de juwelenmarkt gebruikt. Onze voorkeur gaat echter uit naar de schoonheid en kwaliteit van natuurlijke edelstenen, daarom werken wij niet met synthetische saffieren.

Saffieren passen het best bij witte metalen en diamanten

Saffieren verlovingsringen bevatten verschillende visuele elementen, zoals de kleuren, vormen en texturen. Elk onderdeel heeft zijn eigen charme maar als we de juiste elementen combineren, wordt het samengestelde resultaat in schoonheid adembenemend.

Welke edelstenen en edelmetalen kunnen mooi worden gecombineerd met saffieren om een opvallende verlovingsring te ontwerpen?

Witte edelmetalen passen goed bij saffieren

Witgoud en platina staan erom bekend dat ze de diepe kleuren van (vooral blauwe) saffieren heel goed tot hun recht laten komen. Deze witte edelmetalen zijn ook elegant en versterken op die manier de natuurlijke elegantie van saffieren.

Diamanten vormen de mooiste combinatie met saffieren

Saffieren kunnen worden gezet met een verscheidenheid aan edelstenen, maar de transparante witte schoonheid van diamanten doet hen het meeste eer aan. We raden  aan dat er wordt gecombineerd met diamanten met een helderheid tussen VVS2 en VS2 zodat de diamanten en saffier “oog-schoon” zijn en geen zichtbare imperfecties bevatten.

Hoe draag je zorg voor je saffieren verlovingsring?

Saffieren verlovingsringen benodigen geen gespecialiseerde zorg. We raden aan dat je ze regelmatig met warm water en een mild schoonmaakmiddel poetst. Als je ring vuil is, kan je deze een paar minuten in warm water leggen en dan met een zachte tandenborstel de band en edelsteen oppoetsen. Droog de ring goed met een zachte, pluisvrije doek.

Het is een goed idee om de verlovingsring af en toe te laten reinigen door een juwelier. Gedurende het schoonmaken zal de juwelier de edelsteen en zettingen controleren om te zien of er reparaties noodzakelijk zijn.

De betekenis en tradities van saffieren

Saffieren in het algemeen, en blauwe saffieren in het bijzonder, staan voor de diepte van ware liefde, eerlijkheid en trouw. Omwille van de kwaliteiten waar deze stenen voor staan, zijn ze niet alleen geliefd voor verlovingen maar ook voor jubileums en verjaardagen.

Saffieren worden traditioneel gebruikt voor de 5de en 45ste huwelijksverjaardag, maar kunnen ook voor andere memorabele datums worden gebruikt. In 2017 vierde Engeland een Blauwe Saffieren Jubileum om de 65ste verjaardag te vieren van het koningschap van koningin Elizabeth II. Gedurende dit jubileum ontving de koningin een sneeuwvlok brooche met een variëteit aan blauwe saffieren.

Saffieren hebben een klassieke doch trendy schoonheid

Er zijn vele redenen om saffieren te gebruiken in een verlovingsring. Ze zijn waardevol, vertegenwoordigen kwaliteiten die we willen tonen aan de persoon die we liefhebben en zijn makkelijk in hun onderhoud. Maar het grootste voordeel is misschien wel de schoonheid die een saffier bijdraagt – een klassiek doch trendy schoonheid die nooit uit de mode gaat.